تاتو؛ نقوشی درمانگر یا ویرانگر؟
تاتو؛ نقوشی درمانگر یا ویرانگر؟
"تاتو کردن(Tattooing)"اگر چه به ظاهر بحثی نو و برای عده ای سرگرمی جدید محسوب می شود، اما ریشه در سال های بسیار دور داشته و نمی توان آن را موجی نو در قرن حاضر خواند.
سابقه تاتو به 6 هزار سال پیش در مصر باستان بازمی گردد. زنان و گاه مردان طبقه اشراف مصر برای تزیین خود، تاتو کرده و آن را افتخاری برای خویش می دانستند. کشف جسد مرد تاتو شده مربوط به 4 هزار سال پیش در "اتریش" نشان دهنده اطلاع اروپاییان از تاتو است.
در ایران نیز "تاتو" با نام"خالکوبی" سابقه ای طولانی دارد. پنجاه سال پیش تاتو در طبقه ای خاص رواج یافت و بزرگی تصویر انتخاب شده، افتخاری برای او محسوب می شد.
پس از گذر از آن سال ها اکنون می توان از منظری دیگر به تاتو نگریست و آن را راهی برای درمان "نقایص" مختلف چهره دانست.
دکتر زهرا حلاجی استاد دانشگاه و متخصص پوست و مو درباره انواع تاتو می گوید:
"تاتو انواع مختلف و کاربردهای متنوعی دارد. می توان از یک منظر آن را تنها روشی برای تزیین، نشان دادن وابستگی شخص به گروه یا عقیده ای خاص، تنوع طلبی، آرایش دائمی و... دانست؛ اما از منظری دیگر می توان آن را راهی برای پوشاندن و از بین بردن نقایص مختلف مانند نقایص مادرزادی یا اکتسابی دانست. اگر چه در ایران تاتو کردن، حتی از نگاه یک روش درمانی باز هم توسط پزشکان انجام نشده و یا بسیار به ندرت انجام می شود، اما نمی توان منکر فواید درمانی آن برای افراد نیازمند شد."
تاتوی لب
تاتوی لب روشی درمانی برای رفع نقص افرادی است که به دلایل مادرزادی یا اکتسابی "خط لب" خویش را از دست داده اند. به طور مثال در افراد "لب شکری" پس از درمان نقص اصلی، می توان از تاتو کردن برای ترمیم "خط لب" بهره برد. علاوه بر این ممکن است فرد به دلیل تصادف، سوختگی، جراحت، عمل های جراحی و ... دچار نقص شود که می توان با استفاده از تاتو آن را برطرف ساخت.
تاتوی ابرو
تاتوی ابرو نیز کاربردی درمانی برای افرادی که به دلایل مختلف ابروی خویش را از دست داده اند یا دچار نقص مادرزادی هستند، محسوب می شود و از بارزترین نمونه های آن می توان به بیمارانی اشاره کرد که بر اثر"شیمی درمانی" ابروی خود را از دست داده اند.
تاتوی چشم
تاتوی چشم نیز برای رفع نقص هایی چون افتادگی چشم، افتادگی پلک ، آسیب و جراحت و ... به کار می رود.
آمار متقاضیان "تاتو"
آمار دقیقی از تعداد افراد خواهان تاتو در دست نیست، اما انواع مختلف تاتو شامل تاتو دکوراتیو، لب، ابرو و چشم در ایران نیز مانند سایر کشورها طرفداران فراوانی دارد. اما می توان به این نکته اشاره کرد که در ایران، تعداد افرادی که برای درمان، تاتو می کنند بیش از افرادی است که "تاتوی دکوراتیو" انجام می دهند. اغلب مراجعه کنندگان، زن هستند، چرا که زیبایی برای این قشر بیش از مردان و کودکان مطرح است.
تاتو با استفاده از سوزن مخصوص تاتو یا "سوزن الکتریکی" و تزریق جوهر رنگی در لایه میانی پوست انجام می شود.
استفاده از اشیای نوک تیز به جای سوزن الکتریکی و رنگ های غیر بهداشتی و نامناسب به جای رنگ های مرغوب، بسیار خطرناک بوده و مشکلات حادی برای شخص ایجاد می کند. در مراکزی که به طور علمی و بهداشتی تاتو می کنند، از سوزن الکتریکی و رنگ های استاندارد استفاده می شود.
تاتو در ایران
تاتو در ایران مشابه روش های تاتو در جوامع غربی می باشد. سوزن الکتریکی، وسیله اصلی کار در تاتو کردن است. نوع رنگ مصرفی نیز بسیار مهم است. رنگ ها باید استاندارد، بهداشتی و سازگار با پوست بدن باشند. گاهی رنگ های گیاهی به جای رنگ های شیمیایی استفاده می شوند که اغلب باعث حساسیت پوستی و ناراحتی شخص می شود و حساسیت به رنگ های گیاهی بیش از رنگ های شیمیایی گزارش شده است.
در انواع تاتوی درمانی اغلب از تک رنگ مشکی، آبی تیره یا قهوه ای استفاده می کنند، اما در "تاتوی دکوراتیو" به دلیل تزیینی بودن از رنگ های مختلف برای رنگ آمیزی طرح بهره می برند.
رنگ های مورد استفاده و منابع تولیدی این رنگ ها عبارتند از: رنگ سیاه یا آبی تیره از کربن، قرمز از رنگ های گیاهی یا جیوه، آبی روشن از آلومینات کبالت، سبز از اکسید جیوه یا کروم، زرد از سولفید کادمیوم و رنگ قهوه ای از اکسید آهن یا گل اخری.
در ایران نیز از رنگ هایی که از همین منابع به دست می آیند استفاده می شود، اما متأسفانه در ایران نظارت یا استاندارد خاصی برای نوع رنگ مصرفی و اطمینان از کیفیت آن وجود ندارد و همین امر، فرصتی برای سودجویان بوده و مشکلات حادی برای تاتو شوندگان ایجاد می کند.
با وجودی که قوانینی برای استفاده از رنگ شامل نوع رنگ، منابع استخراج رنگ، میزان استفاده از انواع رنگ ها و ... در جوامع اروپایی وجود دارد و قوانینی هر چند اندک توسط FDA وضع شده است، اما به عقیده بسیاری از پزشکان هنوز هم نواقصی در آن دیده می شود.
به دلیل استفاده از سوزن در تاتو و ارتباط نزدیک آن با پوست بدن، احتمال بروز هر گونه بیماری، از راه زخم ایجاد شده توسط این سوزن امکان پذیر است. اگر چه تورم، التهاب و خارش در محل تا چند روز و تا هفته ها عادی است، اما گاه این علائم، هر چند خفیف، مقدمه ای برای بروز بیماری های حاد و خطرناک است.
در ایران تاتو کردن به درستی شناخته نشده و تنها به جنبه تزئینی آن توجه می کنند و آن را مطرود می دانند. از این رو پزشکان به هیچ وجه این کار را انجام نداده و یا اگر هم انجام می دهند، خیلی کم است. از این رو فقط مراکز زیبایی ، سالن های آرایش و... پاسخگوی نیاز افراد مختلف، حتی بیماران هستند که متأسفانه اطمینانی به سلامت، بهداشت، تبحر و... این افراد نیز وجود ندارد. اگر ما نیز به "تاتو کردن" به عنوان روشی برای درمان نقص بیماران نیازمند بنگریم، شاید به موفقیت هایی دست یافته و نیاز بسیاری از نیازمندان واقعی را با روشی علمی- بهداشتی برآورده سازیم.
اگر مراکز درمانی و پزشکان وارد عمل شوند، نتایج حاصل از آن برای درمان بیماران در ایران بسیار موفقیت آمیز تر از جوامع غربی خواهد بود، چرا که بیماری هایی چون ایدز، سیفلیس و... در جامعه ما کمتر از جوامع غربی است.
